Nowa rzeczywistość w Norwegii: nawet pięć partii w koalicji rządzącej

Norwescy komentatorzy okrzyknęli zakończone 13 września wybory parlamentarne historycznymi. Po raz pierwszy w Stortingu zasiądą przedstawiciele dziesięciu ugrupowań. Poza politykami znanymi z mijającej kadencji, w parlamencie jeden mandat otrzymała Irene Ojala z Pasientfokus. Mały ruch założony w Finnmark otrzymał w regionie 13 proc. głosów. Zagłosowało na niego także 42 proc. uprawnionych do głosowania w Alta. W okręgu wyborczym podzielił mandaty z Partią Pracy, Partią Postępu oraz Centrum.

Uzyskanie większości bezwzględnej możliwe jest po zdobyciu co najmniej 85 mandatów do Stortingu. Koalicja znana sprzed 2013 roku – Partia Pracy, Centrum i Socjalistyczna Lewica – zdobyła w wyborach parlamentarnych bezpieczne 89 miejsc w norweskim parlamencie. Podczas poniedziałkowego wieczoru wyborczego lider Partii Centrum Trygve Slagsvold Vedum przyznał, że nowym premierem powinien zostać Jonas Gahr Støre. – Pomożemy sobie nawzajem i poprowadzimy Norwegię w nowym kierunku. Cele chcemy zrealizować z Partią Pracy – przyznał Vedum. Nie wyjawił jednak, czy bierze pod uwagę wspólny rząd z socjalistami.

Jonas Gahr Støre powiedział w poniedziałek, że rozmowy koalicyjne nie zamkną się na Partii Centrum i Socjalistycznej Lewicy. Dodał, że zaprosi do nich także Zielonych oraz Partię Czerwonych, które zdobyły łącznie 11 mandatów. Tak szeroki blok mógłby liczyć na 100 głosów poparcia w Stortingu.

Norwescy  komentatorzy wskazują, że Norwegowie nie mogą być zadowoleni z frekwencji wyborczej. Z prawa do głosowania skorzystało 76,5 proc. uprawnionych. Oznacza to spadek o 2,4 p.p. w porównaniu z 2017 rokiem. Wynik jest jednym z najgorszych w powojennej historii kraju fiordów. Jeszcze więcej powodów do niezadowolenia mają partie norweskiej prawicy i centroprawicy. W porównaniu z poprzednim głosowaniem, straciły 20 mandatów. Z kolei Partia Pracy ograniczyła dorobek o jedno miejsce w Stortingu. Pod progiem wyborczym znalazła się Chrześcijańsko-demokratyczna Partia Norwegii, która utrzymała trzy z ośmiu foteli w norweskim parlamencie. Progu czterech proc. nie przekroczyli również Zieloni, ale mimo to powiększą dorobek o dwa mandaty. Największymi wygranymi są przedstawiciele Centrum (dziewięć miejsc więcej) oraz Czerwonych (wzrost z jednego do ośmiu miejsc w Stortingu).

Liderzy Partii Pracy poinformowali, że pierwsze spotkania dotyczące utworzenia nowego rządu rozpoczną się już we wtorek 14 września. Próby zawiązania koalicji mają rozpocząć się w połowie przyszłego tygodnia, około 22 września. Rada Ministrów Jonasa Gahr Støre ma być przedstawiona najpóźniej w połowie października. W podobnym terminie Norwegowie poznają zapisy ustawy budżetowej na 2022 rok.